Ospa wietrzna

Ospa wietrzna należy do popularnych wirusowych chorób zakaźnych, występujących szczególnie często w okresie dziecięcym – większość zachorowań obserwuje się u pacjentów do 10 roku życia. Przebycie tej choroby wywołuje w organizmie stałą odporność, więc ponowne zachorowanie na nią jest niemożliwe.

Zarażenie wirusem ospy następuje drogą kropelkową. Zachorować na ospę można więc na skutek kontaktu z wydychaną przez chorego wydzieliną z dróg oddechowych
w okresie zaraźliwości. Możliwe jest także zachorowanie po wcześniejszym bezpośrednim kontakcie z występującym u niego wykwitem chorobowym.
Ospą zarazić się można już około 3 doby przed wystąpieniem u chorego głównych objawów – wysypki. Zaraźliwość utrzymuje się przez około tydzień po wystąpieniu pierwszych krostek – czyli do czasu, w którym zamienią się one w strupki.

Ospa wylęga się w organizmie pomiędzy 11 a 21 dniami. W tym czasie nie ujawniają się żadne objawy zwiastunowe. Pojawiają się one natomiast krótko po tym okresie i zalicza się do nich niewysoką gorączkę, brak apetytu, a także pogorszone samopoczucie. Główne objawy choroby obserwuje się natomiast następnego dnia po wystąpieniu objawów zwiastunowych. Zalicza się do nich przede wszystkim swędzącą wysypkę w postaci czerwonych krostek. Pojawiają się one najpierw na tułowiu, a następnie rozprzestrzeniają się na inne, także pozaskórne, partie ciała – mogą wystąpić np. na błonach śluzowych.
Cechą charakterystyczną krostek jest ich zmieniający się w trakcie choroby charakter. W pierwszym etapie, zaraz po wykwicie, są czerwonymi plamkami. Następnie zamieniają się w grudki, a potem – w wypełnione przejrzystym płynem pęcherzyki. W etapie finalnym po pęcherzykach zostają strupki, które, gojąc się, zostawiają drobne przebarwienia.
Warto wspomnieć, że wysypka podczas ospy pojawia się w kilku rzutach, a nie ( jak. np.
w przypadku różyczki) jednorazowo.
Sam przebieg choroby jest różnorodny w zależności od poziomu odporności dziecka. Silna wysypka, wysoka gorączka i złe samopoczucie są charakterystyczne dla chorych posiadających stosunkowo niską ( upośledzoną) odporność na wirusa tej choroby. Dla tych osób ospa może być więc szczególnie groźna, głównie ze względu na możliwość wystąpienia po niej znaczących powikłań. Do najbardziej znaczących zaliczyć można zapalenie opon mózgowo – rdzeniowych, zapalenie płuc. W skrajnych przypadkach odnotowuje się także stan zagrożenia życia.
Profilaktyki zapobiegającej zachorowaniu na tę chorobę powinny przestrzegać szczególnie kobiety w ciąży. Ich zachorowanie na ospę podczas pierwszego trymestru znacznie podnosi ryzyko wystąpienia u płodu wad wrodzonych.

Przy leczeniu ospy rozróżnia się dwa typy pacjentów: dzieci z upośledzoną odpornością
i ciężkim przebiegiem choroby oraz osoby z nieobniżoną odpornością oraz łagodniejszym przebiegiem choroby ( większość przypadków zachorowań). W przypadku pierwszej grupy osób, przy ich kontakcie z chorym podaje się zapobiegawczo immunoglobulinę z wysokim stężeniem przeciwciał antywirusowych przeciw ospie. Można także przyjąć je na profilaktyczną obserwację w szpitalu. Jeśli doszło już jednak do zachorowania, u chorego stosuje się leczenie przeciwwirusowe, głównie przy zastosowaniu acyklowiru.
W przypadku drugiej grupy chorych ma zastosowanie leczenie objawowe, oparte przede wszystkim na zastosowaniu środków łagodzących swędzenie skóry – przeważnie maści
i pudrów cynkowych. Możliwa jest także kąpiel z dodatkiem sody oczyszczonej.

Profilaktyka przeciw zachorowaniu na ospę polega głównie na unikaniu kontaktu
z chorym aż do momentu, w którym nie będzie on miał chorobowych strupków. Na rynku jest także obecna ( ale dość rzadko stosowana) szczepionka przeciw ospie.