nadciśnienie

Nadciśnienie tętnicze należy do przewlekłych chorób układu krążenia. O jego obecności mówi się, kiedy ciśnienie tętnicze krwi przyjmuje stale lub przez dłuższy okres wartość powyżej 140/90 mmHg (przekracza normę).
Choroba ta zazwyczaj przebiega bezobjawowo, a do jej wykrycia dochodzi podczas przypadkowego kontrolnego badania krwi. Nadciśnienie należy obecnie do powszechnych chorób społecznych, obserwowanych przeważnie w grupie osób pomiędzy 35 a 60 rokiem życia. Wśród Polaków odnotowuje się zachorowanie u około 20% społeczeństwa.

W kwestii przyczyn nadciśnienia w większości przypadków nie można ich konkretnie wskazać. Około 95% zachorowań określane jest więc mianem nadciśnienia idiopatycznego ( pierwotnego, o niewyjaśnionej przyczynie powstania). Uważa się jednak, że przy powstaniu tego typu nadciśnienia istotną rolę odgrywa czynnik genetyczny lub środowiskowy.
Co do pozostałych 5% przyczyna powstania nadciśnienia jest ściśle określona. Może to być np. jedna z chorób nerek, zwężenie tętnicy nerkowej, nadczynność tarczycy czy hiperadldosteronizm .

U osób chorujących na nadciśnienie tętnicze zaobserwować można nawracające bóle głowy (głównie potyliczne), zawroty głowy, krwawienie z nosa, obniżoną wydolność fizyczną. Zauważalnym objawem jest także nagłe pogorszenie widzenia. Dalszymi konsekwencją zachorowania są często występujące powikłania. Zaliczyć do nich można szczególnie zawał mięśnia sercowego, chorobę niedokrwienną oraz udar mózgu. Wystąpić może także uszkodzenie siatkówki – retinopatia, niewydolność nerek lub zmiany miażdżycowe (głównie w tętnicach szyjnych i wieńcowych).

Leczenie pacjentów chorych na nadciśnienie może przebiegać w dwóch formach – farmakologicznej lub niefarmakologicznej.
W pierwszym przypadku dąży się głównie do utrzymania wagi ciała na odpowiednim poziomie ( ewentualne do utraty wagi w przypadku osób ze znaczącą nadwagą). Wg badań obserwuje się, że chorzy z 10% nadwagą, którzy schudną około 5 kg uzyskują efekt obniżenia ciśnienia (efekt hipotensyjny). Wpływa to także korzystnie na czynniki ryzyka
( podwyższające prawdopodobieństwo nadciśnienia) – np. cukrzycę i hiperlipidemię. Do zachowań zalecanych przy leczeniu niefarmakologicznym zalicza się także ograniczenie spożycia alkoholu oraz zaprzestanie palenia tytoniu. Ponad to osoby chore na nadciśnienie powinny ograniczyć spożycie soli kuchennej ( dawka ponad 6 gram NaCl wpływa na podniesienie ciśnienia) oraz wprowadzić zmiany w diecie – wprowadzić więcej ryb, warzyw
i owoców. Korzystne efekty w leczeniu przynoszą także regularne ćwiczenia fizyczne – np. szybki spacer lub pływanie.
W leczeniu nadciśnienia stosować też można leczenie farmakologiczne. Zalicza się do niego głównie leki moczopędne ( diuretyki), rzadziej Alfa- i Beta- blokery, blokery kanału wapnia
( antagonistów wapnia) oraz ACE – inhibitory konwertazy.

Mimo, że nadciśnienie jest chorobą przewlekłą, przy stosowaniu się do regularnych badań i zaleceń lekarskich można z nią w miarę bezproblemowo żyć. Aby było to możliwe należy przede wszystkim około 3 razy w tygodniu kontrolować ciśnienie krwi. Pomiarów dokonujemy o regularnych porach dnia, rano, w południe i wieczorem, a wyniki zapisujemy w zeszycie kontrolnym. Ułatwi to zauważenie nagłych zmian i będzie istotną pomocą dla lekarza dobierającego odpowiednią dawkę leków. Warto także kontrolować u okulisty dno oka, gdyż nadciśnienie tętnicze przyczynia się do zmian w siatkówce ( retinopatii nadciśnieniowej). Chorym zaleca się także okresowe badania stężenie potasu, sodu, kreatyniny we krwi w celu wykluczenia możliwych chorób nerek. Regularne badania EKG wykluczą natomiast możliwość wystąpienia zawału serca, a zbadany poziom cholesterolu pozwoli na szybsze wykrycie ewentualnych zmian miażdżycowych.